GÝRÝÞ ve AMAÇ: Bu araþtýrmanýn amacý, hemþirelik öðrencilerinin “Ruhsal Hastalýk” kavramýna iliþkin algýlarýný metaforlar aracýlýðýyla ortaya koymaktýr.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Araþtýrma, temel nitel araþtýrma deseniyle yürütülmüþtür. Araþtýrmanýn çalýþma grubunu 2017–2018 eðitim öðretim yýlýnda Ankara Üniversitesi Saðlýk Bilimleri Fakültesi Hemþirelik Bölümü’nde öðrenim gören 496 hemþirelik öðrencisi oluþturmuþtur. Araþtýrmada veri toplama aracý olarak araþtýrmacýlar tarafýndan literatür doðrultusunda düzenlenen "Metaforik Algýlar Veri Toplama Formu" kullanýlmýþtýr. Verilerin toplanabilmesi için her öðrenciye “Ruhsal hastalýk …………………’ya benziyor, çünkü …………………” cümlesi yöneltilmiþ ve boþluklarýn doldurulmasý istenmiþtir. Verilerin analizi; (1) metaforlarýn belirlenmesi (2) metaforlarýn sýnýflandýrýlmasý (3) kategori geliþtirme (4) geçerlilik ve güvenilirlik saðlama ve (5) nicel veri analizi için verileri SPSS paket programýna aktarma olmak üzere beþ aþamada gerçekleþmiþtir.
BULGULAR: Öðrenciler ruhsal hastalýk kavramýna iliþkin toplam 353 adet geçerli metafor üretmiþlerdir. Elde edilen bulgularda öðrencilerin ruhsal hastalýk kavramýna iliþkin algýlarýný ortaya koyan metaforlar ortak özellikleri bakýmýndan incelenerek 7 kavramsal kategori altýnda toplanmýþtýr. Bu kategoriler; çaresizlik olarak ruhsal hastalýk, kontrolsüzlük olarak ruhsal hastalýk, bakým, ilgi ve destek ihtiyacý olarak ruhsal hastalýk, belirsizlik olarak ruhsal hastalýk, zarar veren unsur olarak ruhsal hastalýk, etkiye karþý tepki olarak ruhsal hastalýk, çaba gerektiren unsur olarak ruhsal hastalýk olarak belirlenmiþtir.
TARTIÞMA ve SONUÇ: Sonuçta öðrencilerin ruhsal hastalýða iliþkin metaforlarýnýn daha çok olumsuz yönde olduðu görülmektedir. Bu sonuçlar doðrultusunda, öðrencilerin zihinsel imgelerini olumluya dönüþtürecek etkili bir mesleki eðitimin önemli olduðu düþünülmektedir. Hemþirelik eðitimi süresince ilgili ders saatlerinin artýrýlmasý ve uygulamaya yönelik etkinliklerin düzenlenmesi önerilebilir.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Toplum Ruh Saðlýðý Merkezleri’nde (TRSM) çalýþan saðlýk profesyonellerinin risk deðerlendirmesine iliþkin görüþleri, uygulamalarý ve önerilerinin belirlenmesidir.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Araþtýrmada kalitatif araþtýrma yöntemlerinin tanýmlayýcý deseni kullanýlmýþtýr. Araþtýrmanýn örneklemini üç farklý TRSM’lerde görev yapan 14 saðlýk profesyoneli oluþturmuþtur. Araþtýrma verileri araþtýrmacýlar tarafýndan hazýrlanmýþ olan yarý yapýlandýrýlmýþ görüþme formuyla toplanmýþtýr. Toplanan nitel veriler betimsel analiz yöntemiyle deðerlendirilmiþtir.
BULGULAR: Saðlýk profesyonellerinin risk deðerlendirmesi konusunda farkýndalýklarýnýn olduðu, intihar, alevlenme, kendine zarar verme ve baþkasýna zarar verme risklerini düzenli olarak deðerlendirdikleri saptanmýþtýr. Hasta ve ailesi risk deðerlendirme sürecine aktif olarak dahil edilmemektedir. Risk deðerlendirmesi uygulamalarýnda, danýþanlardan, ailelerinden, saðlýk personelinden, sistemden ve risk deðerlendirme formlarýndan kaynaklanan çeþitli sorunlar yaþanmaktadýr. Ýþ yükünün fazlalýðý, iþ yükü fazlalýðý nedeniyle ekibin toplanamamasý, ekibin sürekli deðiþmesi, hastalarýn düzenli olarak TRSM’ye gelmemeleri, mevcut risk deðerlendirme formundaki sorularýn açýk olmamasý ve bir puan deðerinin olmamasý, personelin risk deðerlendirme eðitimi almamasý ve güvenlik personelinin olmamasý gibi nedenlere baðlý olarak risk deðerlendirmesi yeterli düzeyde yapýlamamaktadýr. Risk deðerlendirmesi eðitimleri ile ilgili olarak; vaka üzerinden anlatýlmasý, mevcut uygulamalara uygun olmasý, intiharla ilgili daha geniþ bilgi verilmesi önerilmektedir.
TARTIÞMA ve SONUÇ: TRSM’lerdeki saðlýk profesyonellerinin risk deðerlendirmesi konusunda çeþitli zorluklar yaþadýklarý ve bu zorluklar neticesinde risk deðerlendirme uygulamalarýnda eksikliklerin olduðu belirlenmiþtir.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Bu çalýþmanýn amacý, Toplum Ruh Saðlýðý Merkezi (TRSM) hizmetlerinin þizofreni tanýlý bireylerde kendini damgalama ve öznel iyileþme durumlarý üzerine olan etkisini ve öznel iyileþmeyi etkileyen faktörleri incelemektir.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalýþmaya þizofreni veya þizoaffektif bozukluk tanýsý alan, 64’ü psikiyatri polikliniðinden, 81’i TRSM’nden izlenen 145 birey dahil edildi. Verilerin toplanmasýnda sosyodemografik ve hastalýk/tedavi bilgi formu, hastalar için Kendini Damgalama Ölçeði (KDÖ-H) ve Öznel Ýyileþmeyi Deðerlendirme Ölçeði (ÖzÝDÖ) kullanýldý. Hastalar TRSM hizmeti alan ve psikiyatri polikliniðinde takip edilen olarak iki gruba ayrýldý. Gruplarýn KDÖ-H ve ÖzÝDÖ puan ortalamalarýnýn karþýlaþtýrýlmasýnda baðýmsýz gruplar t testi uygulandý.
BULGULAR: TRSM ve poliklinik gruplarýnda hastalarýn ortalama KDÖ-H puanlarý sýrasýyla 45.33±16.60 ve 41.23±16.35 idi ve aralarýnda anlamlý bir farklýlýk yoktu. Ýki grubun ÖzÝDÖ puan ortalamalarý sýrasýyla 54.84±17.17 ve 45.97±17.63 idi ve ÖzÝDÖ puan ortalamasý TRSM grubunda daha yüksekti (p<0.05). Çalýþma sonucunda hastalarýn kendini damgalama ve öznel iyileþme puanlarý arasýnda negatif yönlü güçlü bir iliþki tespit edildi.
TARTIÞMA ve SONUÇ: TRSM hizmeti alan grupta öznel iyileþmenin bireyler tarafýndan daha belirgin olarak hissedildiði ancak kendini damgalama konusunda gruplar arasýnda farklýlýk olmadýðý görüldü. Bu sonuç, TRSM hizmetlerinin hastalarýn toplumsal iþlevselliklerini arttýrmaya ve öznel iyileþme sürecine olumlu katkýsý olduðunu göstermekle beraber, TRSM’lerde kendini damgalamaya yönelik yapýlandýrýlmýþ ve tüm TRSM’lere yaygýnlaþtýrýlmýþ eðitimlerin ve damgalamayla mücadeleye yönelik kamusal faaliyetlerin yapýlmasýnýn gerekliliðini de ortaya koymaktadýr.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Bu araþtýrma, Serebral palsili (SP) çocuðu olan ebeveynlerin öz yeterlik düzeylerinin belirlenmesi ve anne-baba ebeveyn öz yeterlik düzeylerinin karþýlaþtýrýlmasý amacýyla yapýlmýþtýr.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Tanýmlayýcý türdeki bu araþtýrmanýn örneklem grubunu Konya Ýl Milli Eðitim Müdürlüðü’ne baðlý 4 özel eðitim ve rehabilitasyon merkezine devam etmekte olan SP tanýlý çocuklarýn 153 ebeveyni oluþturdu (106 anne ve 47 baba). Bu ebeveynlerin 47’si evli çiftti. Araþtýrma verileri Þubat-Mart 2019 tarihleri arasýnda bilgi formu ve Ebeveyn Öz Yeterlik Ölçeði (EÖYÖ) kullanýlarak toplandý.
BULGULAR: SP’li çocuðun yaþ ortalamasý 8.83±4.58 olup %54.2’sinin erkek, %72.5’inin okula gitmediði, %43.8’inin doðuþtan engelli olduðu ve %46.4’ünün ikiden fazla ekstremite etkilenimi olduðu bulundu. Ebeveynlerin öz yeterlik puan ortalamasý 5.91±1.03 olarak bulundu. Aile tipi çekirdek aile olan ve çocuklarýnýn cinsiyeti kýz olan ebeveynlerin öz yeterlik puan ortalamalarýnýn daha yüksek olduðu belirlendi. Etkilenen uzva göre ebeveynlerin öz yeterlik puan ortalamalarýnýn anlamlý olduðu bulundu. Ýkiden fazla uzvu etkilenmiþ çocuðu olan anne babalarda ebeveyn öz yeterlik puaný tek ve iki uzvu etkilenmiþ anne babalardan daha düþük bulundu. Bireylerin yaþamlarýnýn etkilenme durumlarý için yapýlan analizler sonucunda ev dýþý sorumluluk ve diðerlerine ayrýlan zaman ile ebeveynlerin öz yeterlik puan ortalamalarý arasýnda farklýlýk saptandý. Bireylerin yaþadýklarý öfke ve üzüntü duygu durumlarý ile ebeveynlerin öz yeterlik puan ortalamalarý arasýnda farklýlýk olduðu saptandý. Erkek ebeveynlerin þefkat duygusu ile ebeveynlerin öz yeterlik puan ortalamalarý arasýnda anlamlý farklýlýk saptandý. Þefkat duygusunun daha yüksek olduðu belirlendi.
TARTIÞMA ve SONUÇ: SP’li çocuðu olan ebeveynlerin öz yeterlik puan ortalamasýnýn yüksek olduðu ve ebeveynlerin bazý özelliklerinden etkilendiði bulundu. Anne-babalarýn ebeveyn öz yeterlik puan ortalamalarý benzerdi.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Bu araþtýrma, depresyon tanýsý alan bireylerde fiziksel egzersizin depresif belirtiler ve yaþam kalitesi üzerine etkisini belirlemek amacýyla yapýlmýþtýr.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Araþtýrma, egzersiz programýnýn uygulandýðý deney ve kontrol grubunun yer aldýðý ön- son test deney-kontrol grup desenli bir çalýþmadýr. Araþtýrmanýn örneklemini hafif ve orta düzey depresyon tanýsý alan 50 deney, 50 kontrol, toplam 100 kiþilik hasta grubu oluþturmuþtur. Veriler, “Tanýtýcý anket formu”, “Beck Depresyon Ölçeði (BDÖ)” ve “Yaþam Kalitesi Ölçeði (WHOQOL-BREF)” ile toplanmýþtýr. Deney grubunda yer alan hastalara araþtýrmacý tarafýndan 14 hafta boyunca, haftada 3 gün, günde 30–45 dakika düzenli olarak hafif ve orta þiddette step-aerobik hareketlerinden oluþan fiziksel egzersiz programý uygulanmýþtýr. Egzersiz programýnda egzersiz gruplarýnýn belirlenmesi ve egzersizlerin hafif/orta þiddette tutulabilmesi için maksimum kalp hýzý yüzdesi (MKH) yöntemi kullanýlmýþtýr. Çalýþmanýn ilk, 4., 8., 12. ve 14. haftalarýnda hem deney hem de kontrol grubuna anket ve ölçekler uygulanarak veriler toplanmýþtýr.
BULGULAR: Egzersiz öncesi ile diðer ölçüm zamanlarýnda, hastalarýn depresyon puan medyanlarýndaki azalmanýn kontrol grubundaki azalmaya göre istatistiksel olarak daha fazla olduðu (p<.05), WHOQOL-BREF Bedensel Alt Alan, Sosyal Alt Alan ve Çevresel Alt Alan puan medyanlarýndaki artýþýn kontrol grubundaki artýþa göre istatistiksel olarak daha fazla olduðu bulunmuþtur (p<.05).
TARTIÞMA ve SONUÇ: Depresyon tanýsý alan hastalarýn egzersiz programýný tamamlamalarý depresif belirtilerinde azalma ve yaþam kalitelerinde artma ile etkili olduðu bulunmuþ ve depresyon tanýsý alan hastalara bakým veren hemþirelerin hastalarý düzenli egzersiz yapma konusunda yönlendirmeleri önerilmiþtir.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Bu çalýþma 3–6 yaþ çocuklar için psikososyal durum deðerlendirme ölçeði-ebeveyn formunun (PSDD 3–6) geliþtirilmesi, geçerlik ve güvenirliðinin yapýlmasý amacýyla gerçekleþtirilmiþtir.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalýþma, Mayýs 2018–Aðustos 2018 tarihleri arasýnda 3–6 yaþ çocuðu olan 254 ebeveyne uygulanmýþtýr. Ölçeðin geçerliði, kapsam geçerliði ve yapý geçerliði ile test edilmiþtir. Ölçeðin güvenirliðini belirlemek için test tekrar test, Cronbach Alpha güvenirlik kat sayýsý, Madde Toplam Puan Korelasyon katsayýsýna bakýlmýþtýr.
BULGULAR: Verilerin kapsam geçerlik indeksi 0.82 ile 0.97 arasýndadýr. Açýklayýcý faktör analizi (AFA) ile 6 alt boyuttan oluþan yapýnýn, doðrulayýcý faktör analizi (DFA) uyum indeksleri X2/sd=1.447, RMSEA=0.042, CFI=0.95, IFI=0.95, GFI=0.87 ve NNFI=0.94 olarak saptanmýþtýr. Ölçeðin Cronbach’s Alpha güvenilirlik deðeri 0.83, Test-tekrar test güvenilirliðini 0.957, Madde-Toplam Puan Korelasyon Katsayýsý r=0.20’nin üstünde bulunmuþtur.
TARTIÞMA ve SONUÇ: Ölçek 3–6 yaþ grubu çocuklarýn psikososyal durumlarýnýn deðerlendirilmesinde kullanýlabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçektir.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Bu çalýþmada genel popülasyonda salgýn hastalýk kaygýsýný ölçmeye yönelik olarak “Utkan Salgýn Hastalýk Kaygýsý Ölçeði” geliþtirilmesi amaçlanmýþtýr.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Dil ve psikometrik geçerliliði yapýlmýþ olan 20 ifadelik deneme formu; %72’si kadýn, yaþ aralýðý 15–68 ve yaþ ortalamasý ise 28.6±9.9 olan 1037 kiþilik bir örnekleme uygulanmýþtýr. Ölçeðin geçerliliðine yapý geçerliliði ve iç geçerliliði incelenerek karar verilmiþtir. Yapý geçerliliðini belirlemek amacýyla faktör analizi, iç geçerliliði belirlemek için ise alt- üst grup karþýlaþtýrýlmasý yapýlmýþtýr. Ölçeðin güvenilirliðini test etmek amacý ile Cronbach α güvenilirrlik katsayýsý ve eþdeðer form tutarlýlýðý hesaplanmýþtýr.
BULGULAR: Geliþtirilmiþ olan “Utkan Salgýn Hastalýk Kaygýsý Ölçeði” tek boyuttan ve 9 maddeden oluþmakta olup, salgýn hastalýk kaygýsýna iliþkin varyansýn 70.8’ini açýklayabilmektedir. Ölçekten alýnabilecek toplam puan 0 ile 36 arasýnda deðiþmekte olup, puanýn artýþý salgýn hastalýk kaygýsýnýn artýþýný ifade etmektedir. Ölçeðin Cronbach α güvenilirlik katsayýsý.94 olarak hesaplanmýþ olup bu deðer yüksek güvenilirliði ifade etmektedir.
TARTIÞMA ve SONUÇ: Bulgulara göre genel popülasyonda salgýn hastalýk kaygýsýný belirlemeye yönelik olarak geçerlilik ve güvenilirliði yapýlan “Utkan Salgýn Hastalýk Kaygýsý Ölçeði”nin geçerli ve güvenilir bir þekilde ölçüm yapabildiði görülmektedir.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Aleksitimi psikopatolojinin açýklanmasýnda kullanýlan önemli kavramlardan biridir. Ýki ayrý çalýþmadan oluþan bu makalenin amacý, Çalýþma 1’de Bermond-Vorst Aleksitimi Ölçeði'nin (BVAÖ) Türkçe'ye uyarlanmasý, geçerlik ve güvenirliðinin incelenmesi ve Çalýþma 2'de bu ölçeðin Türkçe kýsa formunun geliþtirilmesidir.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalýþma 1'de pilot uygulama için 18–73 yaþ aralýðýndaki 600 kiþilik toplum örneklemi; asýl uygulama için 17–66 yaþ arasý 766 kiþilik toplum örneklemi kullanýlmýþtýr. Çalýþma 2'de 18–57 yaþ arasýndaki 213 kiþilik toplum örneklemi ve test tekrar test için 43 üniversite öðrencisi yer almaktadýr. Ölçüt geçerliði için 137 üniversite öðrencisine BVAÖ ile birlikte Toronto Aleksitimi Ölçeði (TAÖ-20), Toronto Empati Ölçeði (TEÖ) ve Warwick Edinburgh Mental Ýyi Oluþ Ölçeði (WEMÝOÖ) uygulanmýþtýr.
BULGULAR: Çalýþma 1'de iç tutarlýk analizi ve açýmlayýcý faktör analizi sonuçlarý yeterli bulunurken doðrulayýcý faktör analizi sonuçlarýnda uyum indekslerinin yeterli düzeyde olmadýðý görülmüþtür. Çalýþma 2'de ise geçerlik için yapýlan açýmlayýcý ve doðrulayýcý faktör analizi sonuçlarý ve ölçüt korelasyonlarý ile güvenirlik için yapýlan iç tutarlýlýk analizi ve test tekrar test korelasyonlarýnýn yeterli düzeyde olduðu saptanmýþtýr.
TARTIÞMA ve SONUÇ: BVAÖ'nün 40 maddelik formunun ve ilk kez geliþtirilen Türkçe kýsa formunun ülkemizde kullanýlabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek olduðunu göstermiþtir. Ancak kýsa formda istatistiki açýdan daha iyi sonuçlar saðlanmýþtýr. Ayrýca TAÖ-20 ile olan güçlü korelasyonlar BVAÖ'nün de TAÖ-20 gibi aleksitiminin deðerlendirilmesinde kullanýlabileceðini göstermesi açýsýndan önemlidir.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Bu çalýþma Hemþire Liderli Bedenimin Kahramanýyým Programý’nýn çocuklarýn cinsel istismar bilgi düzeylerine etkisini belirlemek amacýyla yapýlmýþtýr.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Bu yarý deneysel araþtýrmanýn örneklemini Ýstanbul ili Ümraniye ilçesindeki üç devlet ilkokulunun dördüncü sýnýf öðrencileri oluþturmuþtur. Araþtýrma, katýlma onayý alýnan giriþim grubundaki 52 öðrenci ve kontrol grubundaki 90 öðrenciyle yapýlmýþtýr (n=142). Veriler Sosyodemografik Tanýlama Formu ve Çocuklarýn Cinsel Ýstismar Bilgi Düzeyi Ölçeði ile toplanmýþtýr. Hemþire Liderli Bedenimin Kahramanýyým Programý araþtýrmacýlar tarafýndan hazýrlanan power point sunumu, üç eðitici video ile soru cevap, örneklendirme ve rol play teknikleri kullanýlarak 40 dakikalýk tek oturumda verilmiþtir. Verilerin analizinde tanýmlayýcý istatistikler, ki kare testi ve eðitimin etkinliðinin deðerlendirilmesinde Mann Whitney U ve Wilcoxon Ýþaretli Sýralar testi kullanýlmýþtýr. Ýstatistiksel anlamlýlýk düzeyi p<0.05 olarak kabul edilmiþtir.
BULGULAR: Ön testte giriþim ve kontrol grubu cinsiyet, yaþ, doðduðu il, yaþadýðý kiþiler, anne- baba eðitim düzeyi, anne- baba çalýþma durumu, daha önce ebeveyn ve ya öðretmenden eðitim alma durumu yönünden benzer bulunmuþtur. Hemþire Liderli Bedenimin Kahramanýyým Programý sonrasý giriþim grubunun ön test son test puanlarý arasýnda anlamlý fark saptanmýþtýr (p<0.05). Son testte giriþim grubunun iyi dokunuþ ve kötü dokunuþ puanlarý kontrol grubundan anlamlý olarak yüksek bulunmuþtur.
TARTIÞMA ve SONUÇ: Hemþire Liderli Bedenimin Kahramanýyým Programý’nýn çocuklarýn cinsel istismar bilgi düzeylerini arttýrmada etkili olduðu belirlenmiþtir. Programýn okullarda uygulanmasý ve uzun süreli sonuçlarýnýn deðerlendirilmesi önerilmektedir.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Bu çalýþma meme kanserli kiþilere uygulanan mindfulness temelli stres azaltma programýnýn yaþam kalitesine etkisi ile ilgili Ocak 2008- Þubat 2020 tarihleri arasýnda yayýnlanmýþ çalýþmalarýn gözden geçirilmesi ve çalýþmalardan elde edilen verilerin sistematik biçim de incelenmesi amacýyla gerçekleþtirilmiþtir.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Ocak 2020’de PubMed, Proquest ve Google Akademik veri tabanlarýndan meme kanserli hastalar üzerinde randomize kontrollü olarak yapýlan mindfulness temelli stres azaltma programýna katýlmýþ ve yaþam kalitesi incelenmiþ çalýþmalar aranmýþtýr. Tüm yayýnlar çalýþma yöntemleri ve bulgularý açýsýndan sistematize edilerek incelenmiþtir.
BULGULAR: Literatür taramasý sonucunda, 640 katýlýmcýyý içeren 7 makale derleme kapsamýna alýnmýþtýr. Deðerlendirilen çalýþmalarýn hepsi mindfulness temelli stres azaltma programýna odaklanmýþtýr. Mindfulness temelli stres azaltma programýnýn yaþam kalitesini yükselttiðini ve bu hastalarýn baþ etme becerilerini arttýrmada etkili olduðu görülmüþtür. Deðerlendirmeler sonucunda, mindfulness temelli stres azaltma programýnýn meme kanseri hastalarda yaþam kalitesini yükselttiði ve bu sonuçlarýn genelebilirlik düzeyinin yüksek olduðu görülmüþtür. Ayrýca elde edilen veriler ile mindfulness temelli stres azaltma programýnýn uyku sorunlarýný ve yorgunluk düzeylerini de azalttýðý bulunmuþtur.
TARTIÞMA ve SONUÇ: Bu sistematik derlemede, meme kanseri tanýsý almýþ hastalarda MBSR programýnýn, yaþam kalitesini attýrma da etkili ve güvenli olduðu görülmüþtür. Ayrýca baþ etme becerilerinin geliþtirilmesine, psikolojik iyi oluþ düzeylerinin ve uyku kalitesinin artmasýnda önemli bir rol oynadýðý belirtilmiþtir.

Palyatif bakýmla birlikte aðrý yönetiminde geliþmeler, hastalýk belirtilerinin hafifletilmesine yönelik giriþimlerdeki yenilikler, terminal dönemde bulunan hastalarýn gereksinimleri daha merkezi bir alana taþýndý. Hastalarla olan iletiþim, kiþilerarasý iliþkiler yeniden bu dönemi deneyimleyen bireylerle ilgili araþtýrmalarýn konusunu oluþturmaya baþlamýþtýr. Mizahýn da palyatif bakým uygulamalarýnda kullanýmý bu geliþmelere paralel seyreder. Bu makalede mizahýn palyatif bakým uygulamalarýndaki yeri ve hemþirelik uygulamalarýnda kullanýlabilirliði tartýþýlmýþtýr.