GÝRÝÞ ve AMAÇ: Bu çalýþmanýn amacý kadýna yönelik eþ þiddeti yaygýnlýðýný, kadýnlarýn maruz kaldýðý þiddet davranýþlarýný ve baþ etme yöntemleri ile iliþkisini belirlemektir.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalýþma Eylül 2015–Haziran 2016 tarihleri arasýnda bir belediyeye baðlý iki farklý Sosyal Yaþam Evinde 150 kadýn ile yürütülmüþtür. Veriler Görüþme Formu ve Stresle Baþa Çýkma Tarzlarý Ölçeði kullanýlarak toplanmýþtýr. Verilerin analizinde sayý-yüzde daðýlýmý, Kolmogorov Smirnov testi, Student t-testi ve Mann-Whitney U testi kullanýlmýþtýr.
BULGULAR: Kadýnlarýn %67.3’ü yaþam boyu, %62.7’si son bir yýlda en az bir þiddet türüne maruz kalmýþtýr. Fiziksel þiddet yaþam boyu %34.7 son bir yýlda %21.3, duygusal þiddet yaþam boyu %52.7 son bir yýlda %48.7, cinsel þiddet yaþam boyu %14, son bir yýlda %11.3, ekonomik þiddet yaþam boyu %22.7 son bir yýlda %21.3 oranýnda gerçekleþmiþtir. Þiddete maruz kalan kadýnlarla kalmayanlarýn baþ etme yöntemleri karþýlaþtýrýldýðýnda; fiziksel, cinsel ve ekonomik þiddete maruz kalan kadýnlarýn kendine güvenli ve iyimser yaklaþýmý daha düþük düzeyde kullandýklarý belirlenmiþtir. Fiziksel þiddete maruz kalan kadýnlar sosyal destek aramayý daha düþük düzeyde kullanmaktadýr. Duygusal þiddete maruz kalanlarýn ise boyun eðici yaklaþýmý daha yüksek düzeyde kullandýklarý belirlenmiþtir.
TARTIÞMA ve SONUÇ: Kadýnlar en çok duygusal þiddete maruz kalmaktadýr. Fiziksel, cinsel ve ekonomik þiddete maruz kalan kadýnlar problem odaklý yaklaþýmlarý daha düþük düzeyde kullanmaktadýr. Duygusal þiddete maruz kalan kadýnlar ise duygusal odaklý yaklaþýmlarý daha yüksek düzeyde kullanmaktadýr. Þiddetle mücadelede kadýnlarýn baþ etme yöntemlerinin geliþtirilmesi önerilmektedir.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Araþtýrma gebeliðin istenme durumunun öznel mutluluða etkisini belirlemek, karþýlaþtýrmak ve etkileyen faktörleri belirlemek amacýyla yapýlmýþtýr.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Tanýmlayýcý ve iliþki arayýcý nitelikte olan çalýþma; Diyarbakýr Kadýn Doðum ve Çocuk Hastanesi’nde 29.05.2018–25.02.2019 tarihleri arasýnda çalýþmaya alýnma kriterlerine uyan gebeliðini isteyen 302 kiþi ve gebeliðini istemeyen 308 kiþi olmak üzere toplam 610 kiþi ile yapýlmýþtýr. Çalýþma verilerinin toplanmasýnda; Kiþisel Bilgi Formu ve Öznel Mutluluk Ölçeði (ÖMÖ) kullanýlmýþtýr.
BULGULAR: Ýsteyerek gebe kalan kadýnlarýn ÖMÖ’den aldýklarý puan ortalamasý 18.88±3.82, istemeyerek gebe kalanlarýn ise 15.62±5.01 olduðu ve puan ortalamalarý arasýndaki farkýn istatistiksel olarak anlamlý olduðu saptanmýþtýr (p<0.05). Ýsteyerek gebe kalan kadýnlarýn yaþý, yaþanýlan yer, eþ yaþý, gebelik ve düþük sayýsýnýn ÖMÖ puan ortalamasýný etkilediði belirlenmiþtir. Benzer þekilde istemeyerek gebe kalan kadýnlarýn yaþ, gelir durumu algýsý, eþ yaþý ve eþ çalýþma durumu, gebelik sayýsý, yaþayan çocuk sayýsý ve düþük sayýsýnýn ÖMÖ puan ortalamasýný etkilediði bulunmuþtur. Her iki grupta da benzer deðiþkenlerin ÖMÖ puan ortalamasýný etkilediði ve puan ortalamalarý arasýndaki farkýn istatistiksel olarak anlamlý olduðu saptanmýþtýr (p<0.05).
TARTIÞMA ve SONUÇ: Ýsteyerek gebe kalanlarýn daha mutlu olduðu ve isteyerek gebe kalmanýn Öznel Mutluluðu artýrdýðý saptanmýþtýr. Ayrýca öznel mutluluðu etkileyen bazý sosyo-demografik ve obstetrik özelliklerin etkilediði bulunmuþtur.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Bu çalýþmada; hemþirelerin çalýþtýklarý þiftler ve kronotip özelliklerine göre, uyku kalitesi, yorgunluk ve dikkat durumunun belirlenmesi amaçlanmaktadýr.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Bu araþtýrma tanýmlayýcý ve kesitseldir. Ankara’da bir vakýf üniversitesi hastanesinde çalýþan toplam 331 hemþire araþtýrmanýn evrenini, 276’sý örneklemini oluþturmuþtur. Araþtýrmada Hemþirelerin Tanýmlayýcý Özelliklerini Belirleme Formu, Pittsburgh Uyku Kalitesi Ýndeksi ve Sabahçýl-Akþamcýl Anketi kullanýlmýþtýr. Verilerin analizinde tanýmlayýcý istatistikler, ki-kare, baðýmsýz gruplarda t testi ve varyans analizi kullanýlmýþtýr.
BULGULAR: Hemþirelerin %73.7'si “Ara Tip”, %21.4'ü “Sabahçýl Tipe Yakýn”dýr. Gündüz þiftinde çalýþanlarýn %29.9’u, gece ya da karýþýk þiftlerde çalýþmayý tercih edenlerin ise %20'si Kesinlikle Sabahçýl ve Sabahçýl Tipe Yakýn hemþirelerden oluþmuþtur (χ2=11.699, p=0.003). Pittsburgh Uyku Kalitesi Ýndeksi toplam puan ortalamasý Kesinlikle Akþamcýl Tip ve Akþamcýl Tipe Yakýn Olanlar’da 9.07±3.98, Ara Tip’lerde 8.19±3.76 ve Kesinlikle Sabahçýl Tip ve Sabahçýl Tipe Yakýn Olanlar’da 6.57±3.76’dýr (F=5.536, p=0.004). Uyku sorunu yaþadýðýný belirtenlerin %77.2’sinin, yaþamayanlarýn ise %60.1’inin iþ kazasýna maruz kaldýðý (χ2=9.131, p=0.002); sadece gündüz çalýþanlarýn %7.3’ünün, þift þeklinde çalýþanlarýn %17.6’sýnýn son bir yýlda týbbi hata yaptýðý (χ2=6.797, p=0.007); son bir yýlda týbbi hata yapanlarýn %58.3'ünün, hata yapmayanlarýn ise %37.9’unun çalýþtýðý þiftte yorgunluk düzeyinin genel olarak þiddetli olduðu belirlenmiþtir (χ2=6.529, p=0.038). Kronotip özelliklerine göre bu deðiþkenler arasýnda istatistiksel olarak anlamlý bir fark bulunmamýþtýr.
TARTIÞMA ve SONUÇ: Hemþirelerin kronotip özellikleri ve þift þeklinde çalýþmasýnýn uyku kalitesini etkilediði; hasta ve çalýþan güvenliðini tehdit eden sorunlara yol açtýðý dikkate alýnarak çalýþma þiftlerinin buna göre düzenlenmesi önerilebilir.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Ergenlik döneminde, ebeveyn tutumlarý, ebeveynlerle ve akranlarla kurulan iliþkiler ergenin içinde bulunduðu geliþimsel dönemin rol ve sorumluluklarýný yerine getirmede büyük önem taþýmaktadýr. Bu çalýþma, ergenlerin benlik algýsý üzerinde algýladýklarý ebeveyn tutumlarýnýn ve baðlanma stillerinin rolünü belirlemek amacýyla yapýlmýþtýr.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Araþtýrma verileri, 13–18 yaþ aralýðýndaki 700 ergenden, Anne-Baba Tutum Envanteri, Ebeveyne ve Akrana Baðlanma Envanteri ve Piers-Harris Çocuklar Ýçin Öz Kavramý Ölçeði kullanýlarak toplanmýþtýr. Elde edilen araþtýrma verileri, tanýmlayýcý istatistikler ve yapýsal eþitlik modeli kurularak analiz edilmiþtir.
BULGULAR: Araþtýrma bulgularýna bakýldýðýnda, korelasyon analizi sonucunda ergenin benlik geliþiminde algýlanan ebeveyn tutumlarýnýn ve baðlanma stillerinin anlamlý düzeyde etkisi olduðu bulunmuþtur. Kurulan yapýsal eþitlik modeli sonucunda, ergenin baðlanma stillerinin benlik algýsý üzerinde anlamlý bir etkisi olduðu bulunurken (β=0.79; p<0.05), algýlanan ebeveyn tutumunun benlik algýsý üzerinde anlamlý bir etkisi olmadýðý (β=0.11; p>0.05) bulunmuþtur. Ancak ergenin benlik algýsý üzerinde algýlanan ebeveyn tutumunun bir etkisi olmazken, algýlanan ebeveyn tutumunun ergenin baðlanma stilleri üzerinde pozitif anlamlý bir etkiye sahip olduðu bulunmuþtur (β=0.77; p<0.05).
TARTIÞMA ve SONUÇ: Tüm bu sonuçlar ýþýðýnda ergenin benlik geliþiminde algýlanan ebeveyn tutumunun ve baðlanma stillerinin önemli düzeyde etkisinin olduðu bulunmuþtur. Ergenin içinde bulunduðu geliþimsel sürecin saðlýklý bir þekilde atlatýlmasýnda, hem içinde bulunulan dönemde hem de yetiþkin yaþamda ki geliþimsel sorumluluklarýn yerine getirilmesinde, ruhsal sorunlarýn azaltýlmasýnda ebeveynlerle kurulan iliþkinin güvene dayalý olmasýnýn ve algýlanan ebeveyn tutumlarýnýn demokratik yönde oldukça sürecin daha saðlýklý ve üretken bir þekilde atlatýlmasýna neden olacaktýr.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Çalýþmanýn amacý, bakým merkezinde ve ailesiyle yaþayan ruhsal bozukluðu olan bireylerin algýlanan sosyal destek ile yaþam kalitesini karþýlaþtýrmaktýr.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Çalýþmada, iliþkisel tarama modeli kullanýldý. Çalýþmanýn örneklemini, Konya, Adana, Antalya, Yalova illerinde 8 farklý özel bakým merkezinde kalan 110 ruhsal bozukluðu olan birey ile ailesiyle yaþayan 110 ruhsal bozukluðu olan birey oluþturdu. Veri toplama aracý olarak; Görüþme Formu, Çok Boyutlu Algýlanan Sosyal Destek Ölçeði (ÇBASD), Yaþam Kalitesi Ölçeði (Wisconsin) kullanýldý. Veriler Ekim-2015 ile Nisan-2017 tarihleri arasýnda toplandý.
BULGULAR: Çalýþmadan elde edilen bulgularda; bakým merkezinde ve ailesiyle yaþayan katýlýmcýlarýn yaþadýðý yere göre yaþam kalitesi ölçeði bakýmýndan anlamlý bir fark olmadýðý belirlendi. Yaþam kalitesi ölçeði alt boyutlarýna bakýldýðýnda, ailesiyle yaþayanlarýn yaþam koþullarý, aile iliþkileri puan ortalamasý anlamlý derecede daha yüksek, bakým merkezinde kalanlarýn sosyal yaþam, saðlýk durumu puan ortalamasý anlamlý derecede daha yüksektir. ÇBASD, özel insan ve arkadaþ alt boyutlarý puan ortalamasý bakým merkezindekiler de anlamlý derecede daha yüksek, aile alt boyut puan ortalamasý ailesiyle yaþayanlarda daha yüksek olduðu bulundu. Ýki katýlýmcý grubunun sosyal destek ile yaþam kalitesi ölçeði arasýnda pozitif yönde anlamlý bir iliþki bulundu.
TARTIÞMA ve SONUÇ: Ailesiyle yaþayan ruhsal bozukluðu olan bireylerin aile iliþkileri ve yaþam koþullarý daha iyi, aileden alýnan sosyal destek daha fazla ancak daha az sosyal çevreleri vardýr. Bakým merkezinde yaþayanlarýn ise sosyal yaþamlarý daha iyi, arkadaþlarýndan ve hizmet saðlayýcýlarýndan alýnan sosyal destek daha fazla ancak aile iliþkilerinin daha az olduðu belirlendi.Araþtýrmada elde edilen bilgilerin, hizmet sunucularýna, politika yapýcýlarýna ve araþtýrmacýlara öngörü sunmasý açýsýndan önemli olduðu düþünülmektedir.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Bu vaka-kontrol çalýþmasýnda, Sitomegalovirüs (CMV) infeksiyonu ile þizofreni veya intihar riski arasýndaki olasý iliþkinin araþtýrýlmasý amaçlanmýþtýr.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Vaka-kontrol çalýþmasý olarak dizayn edilen bu araþtýrmaya 134 þizofreni tanýlý hasta ve 140 saðlýklý kontrol olmak üzere toplam 274 olgu dahil edilmiþtir. Çalýþmaya alýnan olgularýn sosyodemografik özellikleri, klinik verileri ile intihar risk puanlarý yüzyüze görüþmelerde kaydedilmiþ, serum örneklerindeki CMV IgG seroprevalansý belirlenmiþtir.
BULGULAR: Çalýþmaya dahil edilen olgularýn yaþ ortalamasýnýn 30.82±0.59 yýl; %50.7’sinin kadýn, %49.3’ünün erkek; %5.1’nin okur – yazar olmadýðý, %26.3’ünün ilköðretim, %42.3’ünün ortaöðretim ve %26.3’ünün ise lisans mezunu; ÝDÖ (Ýntihar Davranýþ Ölçeði) puan ortalamasýnýn ise 6.27±3.12 olduðu belirlenmiþtir. Çalýþmada CMV IgG seropozitiflik oraný %64.6 (177/274) olarak belirlenmiþtir. CMV IgG seropozitiflik oranlarýnýn saðlýklý kontrol grubunda %48.6 (68/140), þizofreni grubunda ise %81.3 (109/134) olduðu ve þizofreni ile CMV seropozitifliði arasýndaki iliþkinin istatistiksel olarak anlamlý olduðu belirlenmiþtir (p<0.001). CMV IgG seropozitifliði intihar riskine sahip olmayan ve olan katýlýmcýlarda sýrasý ile %61.5 ve %70.7 olarak belirlenmiþ ve CMV IgG seropozitifliði ile intihar riski arasýndaki iliþki istatistiksel olarak anlamlý bulunamamýþtýr (p=0.137).
TARTIÞMA ve SONUÇ: Latent CMV infeksiyonunun, dopamin ve diðer nörotransmitter düzeylerine olan potansiyel etkileri ile þizofreni etyopatogenezinde rol oynayabileceði düþünülmüþtür. Ancak, þizofreni ve CMV ile ilgili daha ileri araþtýrmalara ihtiyaç bulunduðu ve böylece þizofreni tedavisinde iyileþtirme saðlanabileceði düþünülmektedir.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Araþtýrma, kanser tanýsý alan ve en az bir saðlýklý ergen çocuðu daha bulunan annelere uygulanan psikoeðitim programýnýn annelerin ebeveynlik rolüne iliþkin kendilik algýsýna, stresle baþ etmesine ve ruhsal belirtilerine etkisini belirlemek amacýyla yapýldý.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Araþtýrmada ön test-son test izleme desenli ve kontrol gruplu müdahale çalýþma tasarýmý kullanýldý. Ekim 2017–Þubat 2018 tarihleri arasýnda Ankara ilinde bulunan iki üniversite hastanesinin çocuk hematoloji-onkoloji kliniklerinde kanser tanýsý alan çocuðuna bakým vermekte olan anneler çalýþmaya dahil edildi. Müdahale ve kontrol gruplarýnda 15’er anne ile çalýþma tamamlandý. Programýn etkinliði Ebeveyn Rolüne Ýliþkin Kendilik Algýsý Ölçeði, Stresle Baþa Çýkma Ölçeði ve Kýsa Semptom Envanteri (KSE) ile deðerlendirildi. Verilerin analizinde Friedman ve Wilcoxon testleri kullanýldý.
BULGULAR: Saðlýklý ergen kardeþlerin deneyimlerini ve ihtiyaçlarýný da içeren psikoeðitim programýnýn, annelerin ebeveyn rolüne iliþkin kendilik algýlarýnda ve stresle baþ etmelerinde anlamlý bir fark saðlamadýðý belirlendi. Müdahale sonrasý annelerin KSE’nin tüm alt boyut puanlarýnda ve toplam ölçek puanlarýnda azalma olduðu, izlem ölçümlerinde annelerin puanlarýnýn müdahale öncesi puanlarýndan düþük olduðu saptandý ancak, istatistiksel açýdan anlamlý bulunmadý. Müdahale grubunda yer alan annelerin somatizasyon, hostilite alt ölçek puanlarýnda ve toplam ölçek puanlarýnda ön test-son test ölçümlerinde meydana gelen azalma istatistiksel açýdan anlamlý bulundu (p<0.05).
TARTIÞMA ve SONUÇ: Kanser tanýlý çocuklarýn annelerine uygulanan psikoeðitim programýnýn annelerin ruhsal durumuna olumlu yönde etki ettiði belirlendi. Bu etkinin zamanla azaldýðý görüldüðünden, bu tip müdahalelerin belirli periyotlarla yinelenmesi önerildi.

GÝRÝÞ ve AMAÇ: Kanser hastalarýn tedavi sürecinde bütüncül iyilik halleri düzeylerinin belirlenmesi, düzenli aralýklarla kontrol edilmesi, sorun alanlarýnýn belirlenmesi ve bunlara yönelik müdahalelerde bulunulmasý ruh saðlýðýnda birincil koruma açýsýndan önemli olacaðý düþünülmektedir. Bu çalýþmanýn amacý Bütüncül Ýyilik Hali Ölçeði’nin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalýþmasý Türkçe’ye uyarlanmasý, geçerlik ve güvenirlik çalýþmasýnýn yapýlmasýdýr.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Araþtýrmanýn örneklemini üç tane onkoloji hastanesinde tedavi görmekte olan 230 hasta oluþturmaktadýr. Verilerin deðerlendirilmesinde SPSS 21 (SPSS Inc., Chicago IL, USA) istatistik programý kullanýlmýþtýr. Doðrulayýcý faktör analizi ile elde edilen yapýnýn doðrulanmasý AMOS 24.0 tarafýndan saðlanmýþtýr. Psikometrik test olarak iç tutarlýlýk güvenilirliði (Cronbach's alpha katsayýsý), spearman-brown güvenilirliði, geçerlilik analizleri (doðrulayýcý faktör analizi ve içerik geçerliliði) yapýlmýþtýr.
BULGULAR: Ölçeðin Cronbach alfa kat sayýsý 0.73, Spearman-Brown deðeri 0.77 olarak bulunmuþtur. Model doðrulayýcý faktör analizi ile doðrulanmýþtýr (χ2/sd=2.41, GFI=0.82, IFI=0.81, CFI=0.81, RMSEA=0.07 ve RMR=0.674).
TARTIÞMA ve SONUÇ: Kanser hastalýðý olan bireylerde Bütüncül Ýyilik Hali Ölçeði’nin Türkçe verisyonu geçerli ve güvenilir bulunmuþtur. Ölçeðin klinik araþtýrmalarýnda kullanýlmasý hastalarýn bütüncül iyilik hallerini deðerlendirmesini saðlayabilir.

Baþkalarýnýn acýsýný anlamayý ve azaltmak için harekete geçmeyi gerektiren ve son yýllarda hemþirelik literatüründe önem kazanan merhamet kavramý, bakýmda da temel bir deðer olarak düþünülmektedir. Merhametli bakým davranýþý, baþkalarýnýn deðerlerini anlamayý, onlarla iliþki kurmayý ve o kiþi için anlamlý bir þekilde tepki vermeyi gerektirmektedir. Merhametli bakýmýn hasta bakým kalitesi üzerinde önemli etkilerinin olduðu bilinmekte ve hasta merkezli bakýmýn vazgeçilmez bir unsuru olduðu ifade edilmektedir. Son yýllarda klinik bakým ortamýnda merhametin hastalar üzerindeki etkilerini araþtýran çalýþmalar ortaya çýkmaya baþlamýþtýr. Ancak literatürde, merhametli bakýmýn hasta bakýmý üzerindeki etkisinin açýkça tanýmlanmadýðý ve yeterince incelenmediði belirtilmektedir. Bu derlemede, merhametli bakýmýn hastalar için yararlarý literatür ve vaka örnekleri ile aktarýlmýþtýr. Merhametli bakýmýn yararlarý; ‘hemþirelerde hasta/aileleri bakýma dahil etme anlayýþýnda artma, hastalarýn/ailelerin gereksinimlerini belirleyebilme ve uygun yaklaþýmda bulunabilme becerisinde artma, hasta sonuçlarý üzerine olumlu etki’ baþlýklarý altýnda sýnýflandýrýlarak tartýþýlmýþtýr. Ayrýca merhametli bakým sunmayý olumlu ya da olumsuz etkileyen faktörlerin gözden geçirilmesi hemþirelere uygulamada yol göstermesi bakýmýndan önemlidir. Bu doðrultuda, literatür ýþýðýnda merhametli bakým sunmada engeller; çalýþma ortamý kaynaklý ya da bireysel faktörler olarak ele alýnmýþ ve ayrýca merhametli bakýmýn sunulmasý için öneriler sunulmuþtur.

Bipolar bozukluk manik, depresif veya karma epizotlarla ilerleyen, belirgin psikososyal bozulmaya ve yeti yitimine sebep olabilen bireyin hayatý boyunca sosyal iliþkilerini, eðitimini ve mesleki baþarýsýný olumsuz yönde etkileyebilen kronik seyirli ruhsal bir hastalýktýr. Bipolar bozukluk, hem hasta hem de aile üyeleri için stres yaratmaktadýr. Yoðun destek vermek gereken bu dönemde hasta ve ailesinin hastalýk süreciyle ve tedavisiyle ilgili bilgilendirilmesi oldukça önemlidir. Neuman Sistemler Modeli, bireyin optimal iyilik haline ve bütüncül olarak ele alýnmasýna odaklanmýþtýr. Neuman hemþireliði, kiþinin olasý ve gerçek stresörlere yanýtýna etki edebilecek tüm faktörleriyle ilgilenen tek ve eþsiz bir meslek þeklinde tanýmlamýþtýr. Neuman hemþireliðin eþsizliðini, bilginin kullanýlmasýna ve düzenli bir þekilde birleþtirilmesine baðlar. Bu bakýþ açýsýyla Neuman hemþirelerin kiþiler için saðlýk bakým koordinatörleri olarak faaliyet göstermesi gerektiðine inanýr. Bu olguda bipolar bozukluk tanýsý alan kýrk yaþýndaki bir yetiþkine Neuman Sistemler Modeli’ne göre hemþirelik bakýmý sunulmaktadýr. Bu modele göre hastaya NANDA hemþirelik tanýlarý doðrultusunda bakým planý hazýrlanmýþ ve hemþirelik giriþimleri uygulanmýþtýr. Sonuçta model doðrultusunda uygulanan hemþirelik bakýmýnýn hastanýn gereksinimlerinde etkili olduðu düþünülmekte ve örneklem sayýsýnýn geniþ olduðu model temelli çalýþmalarýn yapýlmasý önerilmektedir.