INTRODUCTION: This study aims to determine the effects of a psychoeducation program on the self-perception of parental role, coping with stress and psychological symptoms of mothers who have a child with cancer and at least one healthy adolescent.
METHODS: This is an interventional study with pretest, posttest and control group in which a psychoeducation program was administered. Mothers who were caring for a child diagnosed with cancer in the pediatric hematology-oncology clinics of two university hospitals in Ankara, Turkey were included in the study. The program was completed with 15 mothers in both groups. The efficacy of the program was assessed by the Self-Perception of Parental Scale, Coping with Stress Scale and Brief Symptom Inventory (BSI). Friedman and Wilcoxon tests were used for analysis of the data.
RESULTS: The psychoeducation program, included the experiences and needs of healthy adolescent siblings, did not provide a statistically significant difference in mothers' self-perception of parental role and coping with stress. There was a decrease in all subscale scores and total scale scores of the mothers after the intervention and the scores were lower than the pre-intervention scores in the follow-up measurements, however, the scores were not statistically significant. Somatization and hostility subscales and total scale scores of mothers in the intervention group were found to be statistically significant (p<0.05).
DISCUSSION AND CONCLUSION: The pilot psychoeducation program for mothers of children with cancer did not significantly affect the self-perception of parental role and coping strategies of mothers, but had a positive effect on their mental status.
GİRİŞ ve AMAÇ: Araştırma, kanser tanısı alan ve en az bir sağlıklı ergen çocuğu daha bulunan annelere uygulanan psikoeğitim programının annelerin ebeveynlik rolüne ilişkin kendilik algısına, stresle baş etmesine ve ruhsal belirtilerine etkisini belirlemek amacıyla yapıldı.
YÖNTEM ve GEREÇLER: Araştırmada ön test-son test izleme desenli ve kontrol gruplu müdahale çalışma tasarımı kullanıldı. Ekim 2017–Şubat 2018 tarihleri arasında Ankara ilinde bulunan iki üniversite hastanesinin çocuk hematoloji-onkoloji kliniklerinde kanser tanısı alan çocuğuna bakım vermekte olan anneler çalışmaya dahil edildi. Müdahale ve kontrol gruplarında 15’er anne ile çalışma tamamlandı. Programın etkinliği Ebeveyn Rolüne İlişkin Kendilik Algısı Ölçeği, Stresle Başa Çıkma Ölçeği ve Kısa Semptom Envanteri (KSE) ile değerlendirildi. Verilerin analizinde Friedman ve Wilcoxon testleri kullanıldı.
BULGULAR: Sağlıklı ergen kardeşlerin deneyimlerini ve ihtiyaçlarını da içeren psikoeğitim programının, annelerin ebeveyn rolüne ilişkin kendilik algılarında ve stresle baş etmelerinde anlamlı bir fark sağlamadığı belirlendi. Müdahale sonrası annelerin KSE’nin tüm alt boyut puanlarında ve toplam ölçek puanlarında azalma olduğu, izlem ölçümlerinde annelerin puanlarının müdahale öncesi puanlarından düşük olduğu saptandı ancak, istatistiksel açıdan anlamlı bulunmadı. Müdahale grubunda yer alan annelerin somatizasyon, hostilite alt ölçek puanlarında ve toplam ölçek puanlarında ön test-son test ölçümlerinde meydana gelen azalma istatistiksel açıdan anlamlı bulundu (p<0.05).
TARTIŞMA ve SONUÇ: Kanser tanılı çocukların annelerine uygulanan psikoeğitim programının annelerin ruhsal durumuna olumlu yönde etki ettiği belirlendi. Bu etkinin zamanla azaldığı görüldüğünden, bu tip müdahalelerin belirli periyotlarla yinelenmesi önerildi.