Lise Öğrencilerinin Şiddet Algıları, Şiddet Eğilim Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler

AMAÇ: Ülkemizde şiddet olayları okullarda giderek artmakta ve alınan önlemler disiplin kurallarının dışına çıkmamaktadır. Geçmişten bugüne ilköğretim ve lise yıllarında pek çok kez kavga eden, okul eşyalarına zarar veren öğrencilere rastlanmıştır. Ancak son yıllarda farklı düzeylerde ve türdeki şiddet, anne babalar ve eğitimcilerin yanısıra toplumun genelini kaygılandıracak boyuta ulaşmıştır. Okullarda yaşanan şiddetin, öğrencinin yaşam kalitesini ve başarı düzeyini etkilediği gerçeği göz ardı edilemeyecek kadar önemlidir. Bu gerekçelerden hareketle, bu araştırma lise öğrencilerinin şiddetle karşılaşma ve şiddeti algılama durumlarını, şiddet eğilim düzeylerini ve bunu etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapıldı.

YÖNTEMLER: Tanımlayıcı tipteki bu araştırma, gerekli izinler alındıktan sonra, Aydın iline bağlı Kuşadası ilçesinde bir lisede okuyan öğrencilerle (n=460) yürütüldü. Örneklem seçimine gidilmemiştir. Evrenin %78.26’sına (360 öğrenci) ulaşıldı. Araştırmada “Öğrenci Tanıtım Formu” ve “Şiddet Eğilim Ölçeği (ŞEÖ)” kullanıldı. Verilerin değerlendirilmesi sayı-yüzde dağılımı, Mann Whitney-U testi ve Kruskal Wallis test analizleriyle yapıldı.

BULGULAR: Öğrencilerin %10.3’ünün şiddete maruz kaldığı ve bu öğrencilerin yarısından fazlasının (%51.4) bu şiddeti arkadaşları tarafından okulda yaşadığı saptandı. En yüksek oranda şiddet türü “fiziksel şiddet”, algılanan şiddet kaynağı “dayak” olarak belirtilmiştir. Öğrencilerin ŞEÖ puan ortalaması 44.08±12.48 idi. Şiddet eğiliminde etkili faktörlerin ise öğrencilerin cinsiyeti, bulundukları sınıf, ailenin gelir düzeyi ve babanın çalışma durumu olduğu saptandı.

SONUÇ: Öğrencilerin şiddet deneyimlerinin az olmasına karşın, şiddet eğilimlerinin orta düzeyde olduğu, şiddet yaşama konusunda risk grubu oluşturduğu, cinsiyetin, sınıfın, babanın işsiz olmasının yanı sıra ekonomik durumun şiddet eğiliminde etkili faktörler olduğu sonucuna varılmıştır.

High School Student’s Perception of Violence, Level of Tendency to Violence and Effective Factors

OBJECTIVE: Violence is gradually increasing in our country despite precautions taken and disciplinary rules. From past to present, fighting among students and damage to school property in the elementary and high school periods have been reported. Yet, in recent years, violence of different levels and type has reached a new dimension that should be a cause of concern to not only parents and educators but society in general. The reality that violence experienced at schools affects the student’s life quality and level of success is important and should not be ignored. In this regard, this research was conducted in order to determine the high school student’s experiences with violence and means of avoiding it, their level of tendency to violence and the effective factors.

METHODS: After obtaining the necessary permissions, this descriptive research was carried out with students (N=460) studying in a high school in Kuşadası, a subsidiary of the city of Aydın. No sampling choice was used. The participation rate was 78.3% (360 students). “Student Identification Form” and “Violence Tendency Scale (VTS)” were used in the research. Data were evaluated using number-percentage distribution, Mann-Whitney U test and Kruskal-Wallis test analysis.

RESULTS: It was determined that 10.3% of the students were exposed to violence and more than half of these students (51.4%) experienced this violence from friends at school. The most frequent type of violence was stated as “physical” and the perceived source as “beating”. The students’ VTS average score was 44.08±12.48. It was determined that the factors affecting tendency to violence were the students’ gender, their grade level, their family’s level of income, and their father’s employment status.

CONCLUSION: Although the students reported little exposure to violence, their tendency to violence was at medium level, they comprise a group at risk of violence, and the student’s economic situation in addition to gender, grade level and paternal unemployment were the effective factors in the tendency to violence.