Kronik Ruhsal Sorunlu Hastaların Primer Bakım Vericilerinde Tükenmişlik ve Depresyon Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
Havva Tel1, Şükran Ertekin Pınar21Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Sivas2Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Ebelik Bölümü, Sivas
AMAÇ: Çalışma kronik ruhsal sorunlu hastaların primer bakım vericilerinde tükenmişlik ve depresyon arasındaki ilişkiyi incelenmek amacı ile yapılmıştır.
YÖNTEMLER: Kesitsel ve tanımlayıcı nitelikteki çalışma 1 Ekim 2009–30 Nisan 2011 tarihleri arasında bir üniversite hastanesinin psikiyatri servisinde yatarak tedavi gören 103 hastanın primer bakım vericisi ile yapılmıştır. Çalışmada veriler Kişisel Bilgi Formu, Maslach Tükenmişlik Ölçeği ve Beck Depresyon Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik dağılım, t testi, Pearson korelasyon analizi, Tukey testi ve ANOVA testleri kullanılmıştır.
BULGULAR: Bakım vericilerde tükenmişliğin alt gruplarından duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarıda düşme ile depresyon puanları arasında anlamlı ilişki olduğu, duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarıda düşme arttıkça depresyonun arttığı bulunmuştur. Bakım vericilerin medeni durum, meslek, yaşadığı yere göre tükenmişlik ve depresyon puanı arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olmadığı saptanmıştır (p>0.05). Bakım vericilerin cinsiyet, eğitim durumu, hastaya yakınlık derecesi ve hastanın en son hastaneye yatış zamanına göre depresyon puanı arasında; yaş grubu ve eğitim durumuna göre duygusal tükenme puanı arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu saptanmıştır (p<0.05). Kadın, okur-yazar olmayan ve eş konumundaki bakım vericilerde ve 0−1 yıl önce hastaneye yatışı olan hastaların bakım vericilerinde depresyon puanı yüksek, 18–25 yaş grubundaki ve üniversite mezunu bakım vericilerde duygusal tükenme puanı düşüktür.
SONUÇ: Kronik ruhsal sorunlu hastaların primer bakım vericileri tükenmişlik ve depresyon yaşamaktadır. Tükenmişlik ve depresyon arasında yakın ilişki bulunmaktadır. Primer bakım vericilerde tükenmişlik arttıkça depresyon da artmaktadır. Ruh sağlığı alanında çalışan sağlık personelleri kronik ruhsal sorunu olan hasta ailelerini belirli aralıklarla tükenmişlik ve depresyon yönünden değerlendirmeli ve bakım vericileri güçlendirmeye ve depresyonu önlemeye yönelik planlamalar yapmalıdır.
Investigation of Relationship in Between Burnout and Depression in Primary Caregivers of Chronic Mental Problem Patients
Havva Tel1, Şükran Ertekin Pınar21Cumhuriyet University Faculty Of Health Sciences, Nursing Department, Sivas2Cumhuriyet University Faculty Of Health Sciences, Midwifery Department, Sivas
OBJECTIVE: Study aimed to investigation the relationship in between burnout and depression in primary caregivers of chronic mental problem patients.
METHODS: Cross-sectional and descriptive study was performed with caregivers of 103 inpatients in psychiatry service of a university hospital between 1st of October 2009 and 30th of April 2011. Data was collected by Personal Information Form, Maslach Burnout Inventory and Beck Depression Inventory. Percentage distribution, t test, Pearson correlation analysis, Tukey and ANOVA tests were used for evaluating data.
RESULTS: A significant relation was determined between emotional burnout, desensitization and decrease in personal success which are subgroups of burnout in caregivers and depression points and that depression increased parallelly with the increase in emotional burnout, desensitization and decrease in personal success. No significant difference was determined between the marital status, job, place of living of caregivers and the depression point. (p>0.05). Significant difference was determined between the gender, education level, proximity to the patient, hospitalization time of patient and depression point; between age group, education level and emotional burnout (p<0.05). Depression point is high in women, illiterate, spouse caregivers and caregivers of patients who were hospitalized 0-1 years ago while emotional burnout point is low in caregivers with age 18-25 and university graduation.
CONCLUSION: Primary caregivers of chronic mental problem patients face burnout and depression which are closely related. Depression of primary caregivers increase parallelly with increasing burnout. Medical personnel working in sanity field should evaluate families of chronic problem patients in certain intervals and make planning according to strengthen caregivers and prevent depression.
Makale Dili: Türkçe